5 Case Studies รอบโลก: เจาะลึกโครงการ Sovereign Cloud และ AI เพื่อความมั่นคงระดับชาติ

ในยุคที่เทคโนโลยีคลาวด์กลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการจัดเก็บข้อมูลและพัฒนาเครื่องมือเพื่อสร้างความได้เปรียบทางธุรกิจ หลายประเทศได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของความเป็นอธิปไตยของข้อมูล (Data Sovereignty) และเริ่มวางมาตรการ Sovereign Cloud และ AI ภายใต้กฎหมายและข้อบังคับเฉพาะของแต่ละประเทศกันแล้ว

วันนี้ Nipa Cloud ชวนคุณมาดูกรณีศึกษาจาก 5 ประเทศที่ได้ริเริ่มการนำ Sovereign Cloud และ AI มาใช้เพื่อยกระดับการควบคุมข้อมูลและเพิ่มความปลอดภัยให้กับเศรษฐกิจของประเทศในระยะยาว

สหภาพยุโรปตระหนักว่าภาคอุตสาหกรรมของตนกำลังพึ่งพาผู้ให้บริการคลาวด์นอกภูมิภาคมากเกินไป ซึ่งเสี่ยงต่อกฎหมายต่างชาติและการถูกผูกมัดทางเทคโนโลยี (Vendor Lock-in) โครงการ GAIA-X จึงถูกสร้างขึ้น ไม่ใช่ในฐานะคลาวด์เจ้าใหม่ แต่เป็น "ชุดกฎกติกาและมาตรฐานกลางทางเทคนิค" ที่ทำให้ผู้ให้บริการคลาวด์ทั่วยุโรปสามารถเชื่อมต่อและทำงานร่วมกันได้อย่างราบรื่น ผลลัพธ์ที่ได้คือ ภาคธุรกิจสามารถเลือกใช้บริการที่ดีที่สุดจากผู้ให้บริการหลายรายมาผสมผสานกันได้อย่างอิสระ เช่น บริษัทรถยนต์ในเยอรมนีสามารถแลกเปลี่ยนข้อมูลการออกแบบกับซัพพลายเออร์ในฝรั่งเศสได้อย่างปลอดภัย โดยมั่นใจว่าข้อมูลทั้งหมดอยู่ภายใต้กฎหมายคุ้มครองข้อมูลของยุโรป (GDPR) สิ่งนี้ได้ทลายกำแพงทางเทคโนโลยีและสร้างตลาดดิจิทัลที่เสรีและแข็งแกร่งขึ้นอย่างแท้จริง

ก่อนหน้านี้ ข้อมูลสุขภาพอันล้ำค่าของประชาชนชาวฝรั่งเศสถูกเก็บแยกกันอยู่ในโรงพยาบาลและสถาบันวิจัยต่างๆ ทำให้การดูแลความปลอดภัย และนำไปใช้ประโยชน์เพื่อการวิจัยขนาดใหญ่ทำได้ยาก รัฐบาลฝรั่งเศสจึงได้สร้าง "แพลตฟอร์มกลาง" เพื่อรวบรวมข้อมูลสุขภาพที่ไม่ระบุตัวตน (Anonymized Data) มาไว้ในคลังข้อมูลแห่งชาติที่ปลอดภัยสูงสุด ทำให้สถาบันวิจัยและบริษัทเทคโนโลยีชีวภาพที่ผ่านการรับรอง สามารถยื่นขอเข้าถึงชุดข้อมูลมหาศาลนี้ได้จากจุดเดียว เพื่อนำไปฝึก AI วินิจฉัยโรค หรือพัฒนายาตัวใหม่ๆ โครงการนี้ไม่เพียงแต่เร่งความเร็วของนวัตกรรมทางการแพทย์ได้อย่างก้าวกระโดด แต่ยังเป็นต้นแบบที่สำคัญสำหรับอุตสาหกรรมอื่น เช่น การเงิน ที่ต้องการใช้ประโยชน์จากข้อมูลมหาศาลโดยยังคงรักษาความไว้วางใจของลูกค้าไว้สูงสุด

อินเดียเข้าใจดีว่าโมเดล AI สำเร็จรูปจากตะวันตกอาจมีความเสี่ยงกับข้อมูล และไม่สามารถเข้าใจความซับซ้อนทางภาษาและวัฒนธรรมของประชากรกว่า 1.4 พันล้านคนได้ พวกเขาจึงริเริ่มโครงการ BharatGen AI เพื่อ "สร้างโมเดลภาษา AI ขนาดใหญ่ (LLM) ของตัวเอง" ที่ถูกฝึกฝนด้วยข้อมูลภาษาท้องถิ่นของอินเดียถึง 22 ภาษา ผลลัพธ์ที่ได้คือ ภาคธุรกิจและสตาร์ทอัพของอินเดียมีเครื่องมือ AI ของตัวเองที่ทรงพลังและเข้าใจคนอินเดียอย่างแท้จริง สามารถนำไปสร้างบริการที่เข้าถึงคนทุกกลุ่ม ตั้งแต่แชทบอทที่ให้คำปรึกษาทางการเกษตรแก่เกษตรกรในภาษาถิ่น ไปจนถึงแอปพลิเคชันการศึกษาที่ตอบโจทย์ผู้คนในแต่ละภูมิภาค ด้วยความเข้าใจ และความปลอดภัยที่มากกว่า

สำหรับญี่ปุ่นซึ่งเป็นผู้นำในอุตสาหกรรมยานยนต์และหุ่นยนต์ ข้อมูลการวิจัยและพัฒนาคือหัวใจของธุรกิจ การส่งข้อมูลเหล่านี้ไปประมวลผลบนคลาวด์ต่างประเทศถือเป็นความเสี่ยงอย่างยิ่ง โครงการ Sovereign AI จึงเปรียบเสมือนการ "สร้างศูนย์ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ หรือโรงงานผลิต AI ขนาดยักษ์" ไว้ในประเทศของตนเอง ทำให้บริษัทชั้นนำของญี่ปุ่นสามารถเข้าถึงพลังการประมวลผลระดับโลกได้จากในประเทศ เพื่อใช้พัฒนาเทคโนโลยีแห่งอนาคต เช่น ระบบขับขี่อัตโนมัติ หรือ AI สำหรับการผลิตในโรงงานอัจฉริยะ การทำเช่นนี้ไม่เพียงแต่ช่วยรักษาความลับทางการค้าที่สำคัญที่สุดไว้ได้อย่างปลอดภัย แต่ยังช่วยเร่งวงจรการพัฒนานวัตกรรมให้เร็วขึ้นและเป็นอิสระจากปัจจัยภายนอก

สิงคโปร์พิสูจน์ให้เห็นว่าอธิปไตยทางข้อมูลสามารถเป็นจุดขายที่แข็งแกร่งได้ โดยรัฐบาลได้ "ทุ่มงบประมาณมหาศาลเพื่อยกระดับศูนย์คอมพิวเตอร์แห่งชาติ" และสร้างสภาพแวดล้อมทางกฎหมายที่ชัดเจน เพื่อให้กลายเป็น "ท่าเรือดิจิทัลที่ปลอดภัยที่สุด" (Digital Safe Harbor) ในภูมิภาค ผลลัพธ์คือ บริษัทเทคโนโลยีระดับโลก สถาบันการเงิน และสตาร์ทอัพ AI ต่างเลือกสิงคโปร์เป็นที่ตั้งสำนักงานใหญ่และศูนย์ข้อมูล เพราะพวกเขามั่นใจในเสถียรภาพ ความปลอดภัย และความเป็นกลางของโครงสร้างพื้นฐานและกฎหมาย สิงคโปร์จึงสามารถใช้ความไว้วางใจนี้เป็นแม่เหล็กดึงดูดทั้งเงินลงทุนและบุคลากรคุณภาพสูงจากทั่วโลกให้เข้ามาขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ

กรณีตัวอย่างจากประเทศมหาอำนาจทั่วโลกชี้ชัดว่า Sovereign Cloud และ AI ไม่ใช่แค่การปฏิบัติตามกฎหมาย แต่คือการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์เพื่อสร้างความยั่งยืนและความได้เปรียบในการแข่งขันระยะยาว รวมถึงการเสริมความมั่นคงระดับประเทศ หากประเทศไหนยังไม่เริ่มวางแผนในตอนนี้ ในอีก 3-5 ปีอาจตามไม่ทันและเสียเปรียบบนเวทีโลกก็เป็นได้

ประเทศไทยกำลังเดินหน้าอย่างจริงจังในเรื่องนี้ พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 (PDPA) ได้กลายเป็นกฎหมายหลักที่บังคับใช้กับทุกองค์กรที่จัดการข้อมูลส่วนบุคคล การเลือกใช้บริการคลาวด์จึงต้องพิจารณาถึงประเด็นนี้เป็นอันดับแรก

ระหว่างที่เรายังเฝ้ารอโครงการภาครัฐที่สนับสนุน Sovereign Cloud ของไทยอย่างเป็นทางการ คุณในฐานะผู้ประกอบการหรือบุคลากรไทย สามารถเข้าร่วมเทรนด์การเตรียมพร้อมธุรกิจของคุณให้รองรับการขับเคลื่อนด้วย Sovereign Cloud และ AI ได้ง่าย ๆ โดยการเลือกใช้ True Thai Sovereign Cloud ที่พัฒนาโดยคนไทย เก็บข้อมูลไว้ในแผ่นดินไทย ภายใต้กฎหมายไทย เริ่มต้นวางยุทธศาสตร์คลาวด์ที่ใช่สำหรับองค์กรของคุณ ปรึกษา NIPA Cloud วันนี้